Bijli Mahadev Temple: या मंदिरावर १२ वर्षातून एकदा पडते वीज, असा घडतो चमत्कार

हिमाचल प्रदेशातील सुंदर पर्वतीय प्रदेशातील एक म्हणजे कुल्लू. निसर्गाने वेढलेलं आणि समृद्ध, सुंदर घरे, प्राचीन संरचनांपर्यंत अनेक गोष्टींसाठी ओळखले जाते. कुल्लू जिल्ह्यातील एका अनोख्या मंदिराविषयी काही रंजक गोष्टी सांगितल्या जातात. या मंदिराला खूप धार्मिक महत्त्व आहे. हे मंदिर बिजली महादेव म्हणून ओळखले जाते. 

बिजली महादेव मंदिर हे २ हजार ४६० मीटर उंचीवर असलेल्या कुल्लू खोऱ्यातील काशवारी या सुंदर गावात आहे. हे मंदिर शिव देवतेला समर्पित आहे. भारतातील सर्वात प्राचीन मंदिरांमध्येही याची गणना होते. अनेक पर्यटकांचे हे आवडते ठिकाण आहे. कुल्लू घाटीतील सुंदर गाव काशवरी येथे हे बिजली महादेव मंदिर आहे. (Bijli Mahadev Temple). हे भारतातील सर्वात प्राचीन मंदिरांपैकी एक असल्याचे म्हटले जाते. 

रिपोर्टनुसार, मंदिराच्या आत स्थित असलेले शिवलिंग प्रत्येक वर्षी १२ वर्षांनी विजेच्या संपर्कात येते. ज्यामुळे शिवलिंग खंडित होते. यानंतर पुजारी शिवलिंग अन्न, डाळ आणि पीठ तसेच मीठविरहित लोण्याच्या मिश्रणाने जोडतात. स्थानिक लोक हा भगवान शिवचा आशीर्वाद मानतात. काही लोकांचे हेदेखील म्हणणे आहे की, ही वीज एक दिव्य आशीर्वाद आहे, ज्यामध्ये अनेक शक्ती असतात.

काही महिन्यांनंतर शिवलिंग पहिल्यासारखे स्थितीत येऊ लागते. येथे लोक सांगतात की, भगवान शिवच्या आदेशाने भगवान इंद्र देव १२ वर्षांनी वीज सोडतात. हे मंदिर कुल्लूहून जवळपास २० किमी दूर आहे. तुम्ही ३ किमीचा ट्रेक करतदेखील तिथे पोहोचू शकता. हा ट्रॅक पर्यटकांसाठी खूप मजेदार आहे. घाटी आणि नद्यांच्या काही मनोहर दृश्यांसाठी हे ठिकाण परफेक्ट आहे. 

Nagchandreshwar Mandir : वर्षातून एकदाच उघडते उज्जैनचे प्रसिद्ध नाग मंदिर, काय आहे खासियत?

 

देशात शतकानुशतके नागाची पूजा करण्याची परंपरा आहे. आपल्या देशात नागांचे अनेक प्रसिद्ध मंदिरेही आहेत. यापैकी एक आहे- उज्जैनमधील नागचंद्रेश्वर मंदिर. उज्जैनमधील महाकाल मंदिराच्या तिसऱ्या मजल्यावर नागचंद्रेश्वर मंदिर आहे. (Nagchandreshwar Mandir) या मंदिराची सर्वात मोठी खासियत ही आहे की, केवळ नागपंचमीच्या दिवशी दर्शनासाठी हे मंदिर उघडले जाते. (Nagchandreshwar Mandir)

असे म्हटले जाते की, नागराज तक्षक स्वत: या मंदिरात आहेत. त्यामुळेच केवळ नागपंचमीच्या दिवशी हे मंदिर उघडून नाग देवतेची पूजा-अर्चना केली जाते. नागचंद्रेश्वर मंदिरात ११ व्या शतकातील मूर्ती आहे आणि असा दावा केला जातो की, अशी मूर्ती जगभरात कुठेही नाही. ही मूर्ती नेपाळहून आणण्यात आली होती.

नागचंद्रेश्वर मंदिरात भगवान शंकर नागावर विराजमान आहेत. मंदिरात स्थापित केलेली प्राचीन मूर्ती, भगवान शिव, भगवान गणेश आणि माता पार्वती यांच्यासह दशमुखी नागावर विराजमान आहेत. पौराणिक मान्यतेनुसार, सर्पराज तक्षक यांनी भगवान भोलेनाथांना प्रसन्न करण्यासाठी कठोर तपश्चर्या केली होती. सर्पराजाच्या तपश्चर्येने भगवान शंकर प्रसन्न झाले आणि मग त्यांनी नागांचा राजा तक्षक नाग याला वरदान म्हणून अमरत्व दिले. तेव्हापासून तक्षक राजा परमेश्वराच्या सान्निध्यात राहू लागला.

या प्राचीन मंदिराची उभारणी परमार राजा भोजने इ. स. १०५० च्या आसपास केली होती. यानंतर सिंधिया घराण्याचे महाराज राणोजी सिंधियाने १७३२ मध्ये महाकाल मंदिराचा जीर्णोद्धार केला होता. त्यावेळी या मंदिराचाही जीर्णोद्धार झाला होता. नागराजवर विराजमान भगवान शंकराचे दर्शन घेण्यासाठी लाखो लोक वर्षाची प्रतीक्षा करतात.

रिपोर्टनुसार, भगवान नागचंद्रेश्वरची त्रिकाल पूजेची परंपरा आहे. त्रिकाल पूजेचा अर्थ तीन वेगवेगळ्या समयी केलेली पूजा होय. पहिली पूजा मध्यरात्रीला महानिर्वाणी, दुसरी पूजा नागपंचमीच्या दिवशी दुपारी प्रशासनद्वारा केली जाते. तिसरी पूजा नागपंचमीच्या सायंकाळी भगवान महाकालच्या पूजेनंतर मंदिर समिती करते. पुन्हा रात्री १२ वाजता एक वर्षासाठी दरवाजे बंद केले जातात.

Shravan Special 1st somvar - Tungnath Temple: जगातील सर्वाधिक उंचीवर असलेले शिव मंदिर

 https://pudhari.news/features/tour-and-travels/620319/wolrld-highest-shiv-temple-tungnath-in-uttarakhand/ar

उत्तराखंडच्या रुद्रप्रयाग जिल्ह्यात जगातील सर्वात उंच शिव मंदिर स्थित आहे. (Shravan Special – Tungnath Temple) या मंदिराला तुंगनाथ मंदिर देखील म्हटले जाते. असे म्हटले जाते की, या मंदिराची निर्मिती पांडवांद्वारे करण्यात आली होती. तुंगनाथ पर्वतावर स्थित असलेल्या या मंदिराची उंची ३६४० मीटर आहे. तुंगनाथ मंदिर पंचकेदार (तुंगनाथ, केदारनाथ, मध्य महेश्वर, रुद्रनाथ आणि कल्पेश्वर) पैकी सर्वात उंचावर स्थित आहे. असे म्हटले जाते की, याच ठिकाणी शिव भुजा रूपात विद्यमान आहेत. म्हणूनच प्राचीनकाळापासून या मंदिरात भगवान शिवच्या भुजांची पूजा होते. (Shravan Special – Tungnath Temple)

तुंगनाथ मंदिर विषयी पौराणिक मान्यता आहे की, या मंदिराची निर्मिती पांडवांद्वारे करण्यात आली होती. जेव्हा महाभारत युद्धात नरसंहाराने शिवजी पांडवांवर नाराज होते, तेव्हा त्यांना प्रसन्न करण्यासाठी पांडवांनी हे मंदिर बनवलं होतं. याशिवाय असे म्हटले जाते की, माता पार्वतीने भगवाव शिवला पतीच्या रूपात प्राप्त करण्यासाठी तुंगनाथजवळ तपस्या केली होती.

चंद्रशिलाच्य़ा दर्शनाविना तुंगनाथ मंदिराची यात्रा अपूर्ण मानली जाते. मंदिरापासून काही अंतरावर चंद्रशिला मंदिर आहे. येथे रावणशिला आहे, ज्याला (स्पीकिंग माउंटेन) नावाने ओळखले जाते. सगळीकडे बर्फ, मऊमऊ गवत, रंग-बिरंगे फूल आणि ढगांनी व्यापलेला धुक्याने वेढलेला हा परिसर तुम्हाला भुरळ घालेल. जानेवारी-फेब्रुवारीमध्ये येथे फक्त बर्फाची चादर दिसते. म्हणूनच या ठिकाणाला ‘मिनी स्वित्झर्लंड’ असेही म्हणतात.

असेही म्हटले जाते की, उत्तराखंडचे तुंगनाथ मंदिर महादेव आणि पार्वती देवीला समर्पित आहे. १८ व्या शतकात संत शंकराचार्यांनी या मंदिराचा शोध लावल्याचे सांगितले जाते. मंदिरासोबतच आजूबाजूचे सौंदर्यही मंत्रमुग्ध करणारे आहे.